Loomst 1886

Vör hunnert Johr, as de Schützenverein in Loomst gründ't worn is, hett't in Loomst anners utsehn as vundog. Dat ohle Karkdörp leeg merrn in de Heid, so as't int Gedicht von Wilhelm Meyn schreben is. Dat Gedicht hett jo "Mien Dörp in de Heid". Dör de Heid leepen de Karkweg noh Loomst, 'n poor Stroten geeft ober ok all. De Strot von Basbeck dör Loomst noh Süden, an Armsdörp un Hollen vörbi, wör all ton grüttsten Deel dörtig Johr trech, un von Hechthusen no Loomst wör domols ok all'n Strot. Poor Lüe föhrn to de Tiet mit'n Hochrad op de Stroten un de drögen Weg. De Lüe worn bewunnert!

 

In Loomst geef dat vör hunnert Johr veel Hüs, de noh den groten Brand 1847 nicht mehr in Fachwark un mit Strohdack dorstünn. Se harrn faste Wannen von Teigelsteen un wörn deelwies mit Pannen indeckt. De meisten Teigelsteen worn ut de Marsch holt, ober an de Strot noh Hechthusen geeft ok all'n Teigelei.

 

250 Hüs, de Numern harrn, geef dat vör hunnert Johr in Loomst. Ohle Loomster weet noch, dat de Husnummern fröher för dat ganze Dörp gelln deen. 1886 wör Husnummer 1 H. Buck (nu is dat Holst) an de grode Strot, un denn güng dat mit de Husnummern de grode Strot an de eenen Siet hendohl bet noh den Ortsdeel Stroth, un denn weller hoch bet noh Wesch. Dornoh worn de Hüs in de Sandstrot (Basbecker Strot) bet an de Eck, wo Helck wohnt, upnohm un wieter güng't den Hemsoth langs un dör de annern Stroten. Neue Hüs kregen jümmer de neegste Nummer. Dat güng nicht mehr de Reeg noh. So wör Husnummer 172 Vörn Moor, Husnummer 173 in de Zeegenstrot (dat is nu de Schützenstroth) un Husnummer 174 an de Middelstenoher Strot. Disse 250 Wohnhüs stünn'n nicht blot tomedden in Loomst, wecke wörn op'n Köben un vörn Moor.

Foto: De "Grode Strot" dör Loomst um 1900
Foto: De "Grode Strot" dör Loomst um 1900

An de Strot noh Middelstenhoh geef dat 1886 bloß 3 Hüs. Noh den neuen Karkhoff, de ers 1885 anleggt wör, güng jedereen ünner schaddige Ulmen, de an beide Sieden as'n Allee ut dat grode Karkdörp wiesen deen. Wenn een op den Heerweg, de ok Kark-, Post- un Marktweg wör, von Köben köm, fung bi Smitt Krönck egentlik dat Dörp an. Dor gobel sik de Weg noh achtern Höben un inn'n Ort. Liekut güng't de grode Strot hendohl, vörbi an de ohle Afteek, blang den Doktor sien Hus, an't Pastorenhus langs, rin inne Mitt von't Dörp, wo't ganz anners weer as vundog. An de brede Grode Strot, wo jedet Johr vör de Kark Bathl'meesmarkt fiert wor, geef dat noch inkelte Goorns vör de Hüs un grode Böm an de Strot un op den Karkhoff, an mennig Hus rank Efeu oder Wien. An disse Hauptstrot dört Dörp stünn'n 1886 Hüs bet noh Söhl (vundoog Sticht) an'n Dörpsend. Dor wor domols een Windmöhl baut, denn de Möhl "achtern Höben" wör dörn Blitz in'n Gewitter afbrennt. Bi Beckmann hendohl stünn'n Burnhüs bet Hogenoh. Op'n Hemsoth füng dat Dörp bi de Notdieken an, un an den Feldweg noh Lüttmöhlen un an de Zeegenstrot stünn'n ok'n poor Hüs.

 

De Schoolkinner besochen de ohle School twüschen Organistenhus un Pastorenhus, achter de Wirtschaft Witt (vundoog Hölling). In de groden Karkdörper geef dat veele Handwarker un Handelslüe, Kooplüe un mennigeen, de een besondert Warf bedireben dee. In Loomst hett'n 1886 19 Gastwirtschaften un 1 Brennerei tellt. Goh mol in Gedanken de inkelten Stroten dör un öberleg die, weveel Slachter, Bäcker, Schoster, Snieder, Sodeleer, Discher, Rodmoker, Timmerlüe, Muurlüe, Pütscher, Stellmoker, Kormoker, Klempner, Schmeelüe, Dachdecker, Gloser, Uhrmoker, Farber, Hotmoker, Fattbinder, Moler, Weber, Keteler, Fienschmeelüe, Bookbinner, Kooplüe, Veehändler, Handelslüe, Doktor, Afteeker, Pastoren, Schoolmester, Afkoten, ober ok weveel Buern in Loomst wohnt hebbt. In'n Dörp is Leben ween! Allerwegens kunn'n domols Fronslüe in Tracht bemöten. Kinner, Deerns, ohle un junge Fronslüe drögen de Kappen mit de bunten oder swarten Bänder, as sik dat för de inkelte Person schicken de und anbrocht wör.An de Zeegenstrot, an den Karkweg noh Nindörp, Hollen und Abbenseth wohn in dat letzte Hus von Glohn. Dor wörn domols Böm all düchtig ant Wassen. Disse Böm hebbt den'n Stücke wat Johrn loter 'n schöne Allee noh'n Schützenplatz afgeben.

 

Aus der Festschrift zum 100jährigen Jubiläum des Schützenvereins Lamstedt e.V. von 1886; Autor: Karl-Heinz Meyer, Lamstedt